سیستم لرزه نگار دانهول

سیستم لرزه نگار دانهول

آزمایش لرزهنگاری سطحی:

عملیات لرزه نگاری سطحی (Surface Geophysics) بر روی سطح زمین انجام میگردد. بدین صورت که یکسری ژئوفون در یک خط مستقیم و در فواصل یکسان بر روی زمین مستقرمیگردند. برای تحریک این ژئوفون ها از یک پتک سنگین و یك تخته الوار و يك صفحه قلزي كوچك و ضخيم استفاده می-گردد. سرعت موج برشی با کوبیدن پتک در جناحین الوار و سرعت موج فشاری با کوبیدن بر سطح فوقانی صفحه فلزي حاصل میگردد.

لرزه‌نگاري به روش‌ بازتابي كم عمق

 اين روش براي شناخت زمين در اعماق زياد استفاده ميشود و با ثبت تغييرات زمانهاي دريافت امواج بازتابي از نقطهاي به نقطهاي ديگر در سطح زمين تصويري از ساختارهاي زيرزميني آن منطقه به دست ميدهد.روشهايايجادلرزهدراينروشعبارتند از:

– چشمه هاي لرزه اي و طيف لرزه آكوستيك: بيشترچشمه هاي لرزهاي ، امواج فشاري را كه چشمه اصلي در عمليات لرزهنگاري هستند، توليد ميكنند. انواع گوناگون چشمه هاي لرزهاي وجود دارد كه برحسب مقدار و ماهيت فركانسي طبقه بندي ميشوند. علاوه بر چشمه هاي لرزهاي، چشمه هاي مختلف آكوستيكي ( ازجمله امواج صوتي در آب يا هوا) كه در عمليات لرزه نگاري دريايي مفيد هستند نيز وجود دارند.

-چشمه هاي انفجاري:چشمه هاي انفجاري درخشكي درچاههاي كم عمق تعبيه مي شوند تاهم ازجفت شدگي چشمه و زمين اطمينان حاصلش ودوهم صدمات سطحي كمترباشد. چشمههاي انفجاري ارزان قيمت وازديدگاه لرزه اي مناسب وداراي طيف وسيع فركانس ميباشند اما مشكلاتي همچون عدم امكان تكرارپذيري دارند.

– چشمه هاي غيرانفجاري: پرطرفدارترين چشمه غيرانفجاري درعمليات لرزه نگاري خشكيViruses است . Viruses سيگنالي با طول زماني چند ده ثانيه و فركانسي تا حدود 80 هرتز توليد مي كند. Viruses سريع بوده و سيگنال تكرار پذير دقيقي دارد.

لرزه‌نگاري به روش‌ شكست‌ مرزی

روش شکست مرزي هنگامي کاربرد دارد که بتوان پرتوهاي شکسته شده را دريافت نمود، بخصوص هنگامي که هدف مطالعة لايه هاي زمين از طريق برداشت سطحي باشد. اساس کار در اين حالت آن است که سرعت لايه ها با عمق افزايش يابد يعني سرعت موج در هر لايه از لاية فوقاني بيشتر و از لاية تحتاني کمتر باشد. در اين شرايط پديدة خاصي در مرز لايه ها رخ ميدهد که به آن شکست بحراني گفته ميشود. براي تشريح اين پديده فرض ميشود، يک چشمة لرزهاي مطابق شکل زير، در سطح زمين قرار گرفته و محيط زمين از دو لايه با سرعتهاي انتشار V1 و V2 تشکيل شده باشد. از آنجا که چشمة لرزهاي، موج را در تمام جهات منتشر مي‌کند، پرتوهاي متعددي با زواياي تابش بين صفر تا 90 درجه به مرز دو لايه برخورد ميکنند. در مورد بازتابها، هر پرتو با همان زاوية تابش بازتاب مينمايد، اما شکست پرتوها تابع قانون اسنل ميباشد. در اين حالت چون سرعت لاية دوم بيشتر است، طبق قانون اسنل زاوية شکست از زاوية تابش بزرگتر است يعني راستاي انتشار پرتو در محيط دوم از خط عمود دور ميشود.